عمر بورس اوراق بهادار در ایران به کمتر از چهل سال می رسد و بررسی سالهای رشد این سازمان حاکی از دوران قابل تفکیک در طول این سالها می باشد. در زیر به بررسی این دوره ها پرداخته می شود و کاستیهای آن مورد بحث قرار می گیرد. پر واضح است که بسیاری از کاستیها و مسایل بیشتر در سالهای اخیر به واسطه رشد و توسعه بازارهای مشابه خارجی، گسترده شدن سازمان در مناطق و رشد حجم و ارزش بازار بروز کرده است، مسایلی که شاید در دوره های قبل نه چشمگیر بوده و نه نیاز به رفع آنها و یا پیشرفت در آن زمینه ها احساس می شده است (جعفرپور و فتحی، ۱۳۸۵)۰

۲-۱۰-۱-     بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس گردید، ولی در واقع از سال ۱۳۶۸، در چارچوب برنامه ۵ ساله اول توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. جدول ۲-۱- سیر تکاملی سازمان بورس در ایران را نشان می دهد:

جدول ۲-۱- سیر تکاملی سازمان بورس در ایران

بورس اوراق بهادار تهران با هدف جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری فعالیت خود را در پیش گرفت. بر این اساس سیاستگذاران تصمیم گرفتند که پاره ای از وظایف تصدیگریهای دولتی به بخش خصوصی منتقل گردد که این امر نقش مهم و اساسی در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخشهای اقتصادی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی دارد (جعفرپور و فتحی، ۱۳۸۵).

۲-۱۰-۲-     نقاط ضعف و کاستیهای سیستم معاملاتی فعلی

معاملات سهام در سازمان بورس و اوراق بهادار به شیوه سنتی صورت می گیرد و این در حالی است که در تعداد قابل توجهی از بورسهای معتبر و پیشرفته دنیا نقش سیستمهای سنتی کمرنگ شده است و دیگر جوابگوی نیاز مشتریان نیست.
توسعه و گسترش فعالیت بورس در سالهای اخیر چشمگیر بوده است، به نحوی که ارزش معاملات و حجم آن در سال ۱۳۸۴ به ترتیب ۳۰,۱ و ۳۳,۶ برابر ارزش و حجم معاملات در سال ۱۳۷۴ گردید. بی تردید در شرایط کنونی، سیستم معاملاتی فعلی سازمان بورس و اوراق بهادار قادر به رفع خواسته های مشتریان و مشارکت کنندگان بازار و همچنین پاسخگویی به آنها نمی باشد و تغییر رویه ها و جایگزین نمودن شیوه های پیشرفته معاملاتی نیازی است که در سالهای اخیر کاملا محسوس است (جعفرپور و فتحی، ۱۳۸۵).

جزئیات سیستم معاملات کنونی در ایران در نمودار ۲-۱- به تصویر کشیده شده است:

نمودار ۲-۱- سیستم کنونی معاملات در ایران
در سیستم سنتی، سفارشات خرید و فروش با مراجعه حضوری به دفاتر کارگزاری و پر کردن فرمهای مربوط به سفارشهای خرید و فروش انجام می شود. این سفارشات روزانه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ توسط کارگزاران وارد سیستم معاملاتی بورس می گردد تا در صورت عدم وجود صف و امکان معامله، نقل و انتقال سهام صورت گیرد. با کمی تعمق در شکل و مقایسه آن با شیوه معاملات در بورسهای پیشرفته به جرات می توان کاهش کارایی این سیستم را با توجه به رشد حجم و ارزش معاملات و ظهور ابزارهای متنوع بازار درک نمود (جعفرپور و فتحی، ۱۳۸۵).

بخش دوم- پیشینه تجربی تحقیق

۲-۱۱-         پیشینه داخلی تحقیق

نویسنده: سیدحسین میرشجاعی (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: فنآوری اطلاعات و کاربردهای آن در سازمان بورس الکترونیک
رشد سریع و بدون وقفه فناوریهای نوین در محدوده خدمات ارتباطی و اطلاعاتی، تحولات شگرفی را در جنبه های مختلف زندگی بشر امروزی، بویژه جنبه های مالی ایجاد کرده است به نحوی که دامنه تحولات، هم در ارتقاء خدمات رسانی الکترونیکی و هم در ایجاد چالش ها و مشکلات الکترونیکی بوده است . بهره گیری معاملات آنلاین از خدمات کارگزاران الکترونیکی باعث گردیده تا صرفه جوئی های کلان در بخش های مختلف اقتصادی، بهبود در حذف واسطه های حرفه ای، کاهش هزینه های گزاف، افزایش کیفیت خدمات، افزایش قدرت انتخاب، کوچک سازی و افزایش نقدینگی برای افراد و سازمان ها نتیجه گردد . در این مقاله، با توجه به نوپا بودن مفهوم سازمان بورس الکترونیک، مطالبی در خصوص ساختار و ویژگیهای سازمانهای مجازی، نحوه بکارگیری فناوری اطلاعات در عرصه مبادلات الکترونیکی و ارائه راهکارها در حوزه نظری بیان گردیده است
نویسندگان: جعفر باقری نژاد و هاله ستاری (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: ارائه مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار برای پیاده سازی دولت الکترونیک
با توجه به نقش بنیادی و کلیدی تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در تسهیل فرآیند گذار و تغییر سازمانهاو با توجه به دغدغه گسترش شکاف دیجیتالی در جهان ، اکثر کشورها تلاش فزاینده ای انجام داده اند تا به وسیله این فناوری ها بتوانند وضعیت و موقعیت اجتماعی خود را بهبود بخشند . بنابراین به منظور دستیابی به این اهداف سازمان ها بایستی با سرعتی چشمگیر برای توسعه قابلیتهای خود ( از جنبه های مختلف فنی و سازمانی ) برنامه ریزی کنند و به توسعه ظرفیت های موجود خود بپردازند . این ظرفیت با میزان آمادگی الکترونیکی کشور یا سازمان جهت ورود به دولت الکترونیک یا به عبارتی با آمادگی الکترونیکی سنجیده می شود. کشورها می توانند با استفاده از مدلهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی و ضعیت موجود خود را از ابعاد مختلف با یک روش منسجم و جامع اندازه گیری کنند و سپس با توجه به نتایج این ارزیابی برنامه ریزی کنند . لذا با توجه به اهمیت بحث آمادگی الکترونیکی در سازمانها این مقاله به دنبال دستیابی به مدلی مفهومی برای سنجش میزان آمادگی الکترونیکی سازمان های ایران و به صورت موردی سازمان بورس اوراق بهادار می باشد . در این مقاله پس از مرور ادبیات و بررسی و مقایسه مدل های متعددی که موسسات بین المللی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سطح ملی و سازمانی پیشنهاد و پیاده سازی کرده اند، متودولوژیهای مرتبط با تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و پس از مصاحبه با اساتید و نظر خواهی از خبرگان ، معیارها وزیرمعیارهای اولیه مدل حاصل شد . از آنجا که برخی از این معیارها با هم همپوشانی داشتند، در این مرحله برای دست یابی به مدل تلفیقی همپوشانی ها حذف گردید و معیارهای نهایی جهت ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان ها در ایران حاصل شد و پس از اعتبار سنجی مدل با استفاده از تستهای آماری مربوطه، بااستفاده از روش مقایسات زوجی گروهی و توسط نرم افزار Expert choice به ارزیابی معیارها و وزن دهی آنها پرداخته شد . با استفاده از معیارها و زیر معیارها و اوزان آنها مدل مفهومی جهت ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمانی حاصل شد . در نهایت با استفاده از مدل ارائه شده آمادگی الکترونیکی سازمان بورس اوراق بهادار مورد ارزیابی قرار گرفت.
نویسندگان: دلبر جعفرپور و فاطمه فتحی (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: بورس الکترونیک در ایران : اهمیت، زیرساخت ها و مزایا
یکی از شاکله های ناگزیر در توسعه، فن آوری اطلاعات است. فن آوری اطلاعات با پیشرفت روز به روز خود راهکارهایی را برای برنامه ریزی و اجرای هر چه اقتصادی تر و قدرتمند تر فعالیت روزمره سازمانها ارائه می کند. امروزه دیگر نمی توان فن آوری اطلاعات را از مجموعه ی برنامه ریزی ها و توسعه سازمانی جدا نمود، در حقیقت فن آوری اطلاعات در عصر حاضر موجب تغییر و تحولات بسیاری در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شده است و سازمان های زیادی را جهت تغییر و دست یابی به جایگاه درخور، به چالش کشانده است . در همین راستا بورس نیز به عنوان یک سازمان اقتصادی جهت توسعه بی نیاز از فن آوری اطلاعات نیست . پر واضح است که بورس به عنوان آینه اقتصادی، نقش قابل توجه و بارزی در تجمیع پولهای کوچک و استفاده آنها در پروژه های ملی دارد . رونق واقعی در بورس نمادی از کارائی سیستم اقتصادی است و سهولت مشارکت در این بازار از اهداف اصلی سیاستگذاران اقتصادی در سطح کلان جامعه می باشد . بررسی موردی عملکرد بورسهای بین المللی از جمله بورس ترکیه، مالزی و یونان حاکی از نقش بسزای بکارگیری فن آوری های جدید در افزایش بهره وری آنها بوده است . تحقیقات نشان می دهد که جایگزین نمودن بورس الکترونیک سبب افزایش سرعت عملیات، کاهش بوروکراسی و مهمتر از همه کاهش هزینه های معاملات می شود که البته اینها نمونه ای از دستاوردهای بورس الکترونیک هستند که منجر به ارایه خدمات بهتر به فعالین بازار می گردد . لذا محققان این مقاله بر آن شدند تا با استفاده از تجربیات کاری و مطالعات خود در مورد ادبیات موضوع در ایران و بورس های موفق سایر کشورها و همچنین نظرسنجی از خبرگان، به بررسی ابعاد مختلف بورس تهران پرداخته و نقاط ضعف سیستم فعلی را کشف نمایند و نهایتا ً با بررسی بستر مورد نیاز برای بورس الکترونیک در ایران به ارزیابی فرایند خرید و فروش اوراق بهادار بصورت الکترونیکی و از طریق اینترنت بپردازند. برای رسیدن به این مهم نیازمندیهای پیاده سازی بورس الکترونیک برشمرده می شود و سپس ارکان و اجزای دخیل در سیستم بورس الکترونیک مشخص و وظایف تشریح می گردد . در گام بعدی مزایای بورس الکترونیک از سه دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرد و بدین ترتیب از دریچه نگاه معامله گران به عنوان مشتری این سیستم، از دیدگاه کارگزاران به عنوان کاربران سیستم و از دیدگاه اقتصاد کلان به عنوان محیط سیستم به بررسی ابعاد مختلف تاثیر فن آوری اطلاعات بر بورس پرداخته می شود .
نویسنده: عباس باقریان (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: بورس الکترونیک؛ استانداردها و سیستم های هوشمند نظارتی
بورس الکترونیک در بازارهای پیشرفته سرمایه به عنوان گامی رو به جلو در مسیر توسعه دولت الکترونیک، ایجادشده است حال انکه این امر در بورس ایران مساله نو ظهور و نوپا تلقی می گردد . در کشور های توسعه یافته به استقرار نظارت الکترونیک به عنوان یکی از مهمترین پیشنیازهای استقرار بورس الکترونیک توجه شده است . زیرا توسعه بازار بدون توسعه نظارت، باعث کاهش کارایی ان و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار و عدم جذابیت ان برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی خواهد شد .
در این راستا مطالعات فراوانی انجام شده است ، شواهد نشان می دهند که پیاده سازی سیستم هوشمند نظارت الکترونیک موجب افزایش شفافیت و جلب اعتماد سهامداران به بازار شده است . در این مقاله به معرفی مزایای اخرین استاندارد جهانی تبادل گزارشات مالی ناشرین با مخفف XBRL و نقش ان در کاهش هزینه و افزایش کارایی حاصل از استقرار بورس الکترونیک شامل مزایای اتصال الکترونیکی به بانک ها ،کارگزاران ، ناشرین، حسابرسان و سهامداران و در نهایت ترغیب سرمایه گذاری خارجی در بورس و تسهیل پیوستن به بورس های بین المللی، می پردازیم و در ادامه چگونگی عملکرد سیستم الکترونیکی نظارت بر کیفیت و انتشار گزارشات مالی EDGAR را بیان نموده و نحوه پیگیری تخلفات ناشرین در شفاف سازی اطلاعات را بررسی می نماییم . با بررسی نمونه هایی از تخلفات بازار سرمایه، اثرات سوء انها تحلیل شده و راهکارهای لازم برای پیشگیری از وقوع تخلفات و همچنین ابزار های الکترونیک لارم برای پیگیری و شناسایی تخلفات طراحی قرار شده است . در این مقاله با توجه به نتایج حاصل از مطالعه تجربیات کشور های پیشرفته شامل تشریح سازوکار سیستم های پیشرفته نظارت الکترونیکی NASD ، تحت نظر SEC در آمریکا و با در نظر گرفتن وظایف قانونی سازمان، در قانون جدید بازار سرمایه و با استفاده از آخرین استاندارد های جهانی بورس الکترونیک، راه حل جامع نظارت الکترونیک بر بازار سرمایه و نسخه بومی شده استاندارد XBRL ،برای ایران را معرفی می کنیم .
نویسند‌گان: اکرم بتوخته و امیر محمدزاده (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: بررسی موانع عدم راه اندازی بورس الکترونیک در بازار سرمایه ایران
امروزه بحث تجارت الکترونیکی در صدر اولویت های سازمان های متفاوت قرار گرفته است . هر سازمانی که به توجه لازم را نداشته باشد در کوتاه مدت با کاهش سودآوری و در بلندمدت با احتمال حذف حیات خود روبرو می گردد، لذا برنامه ریزی جهت بکارگیری EC یکی از اقدامات استراتژیک سازمانها می باشد . برای راه اندازی بورس الکترونیک ما نیازمند داشتن پیش نیازهای تجارت الکترونیک در کشور می باشیم. بنابراین برای دستیابی به این امر بایستی زیرساختهای آن از طریق وزارت فناوری اطلاعات وارتباطات تأمین شود. وقتی خیلی از خرید و فروش ها در محیط الکترونیکی صورت می گیرد اگر ما نتوانیم در این عرصه وارد و از این محیط استفاده کنیم، فرصتهای زیادی را از دست می دهیم . این بدان معناست که باید لوزام حلقه بزرگ تجارت الکترونیکی را سازمان بدهیم . لوازم تجارت الکترونیکی در چند بخش تفکیک می شود . بخشی برمی گردد به زیرساختها اعم از فنی، نیروی انسانی، حقوقی و قضایی و بخشی بر می گردد به لجستیک که در این بحث گمرک، حمل و نقل و بانکداری را می بینیم . اما در این میان بانکداری الکترونیکی دارای نقش خاصی است .
در هر حال ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی مستلزم برخورداری از برخی زیرساختهای مناسب اقتصادی و اجتماعی است . بنابراین برای توسعه و گسترش مناسب بانکداری الکترونیکی و تجارت الکترونیکی درکشور باید نسبت به ایجاد زیرساختهای مناسب مخابراتی، امنیت درتبادل اطلاعات، تدوین قوانین و مقررات حقوقی مناسب، بسترسازی فرهنگی و آشنانمودن مردم و بنگاههای اقتصادی با مزایای تجارت الکترونیکی و پرداخت الکترونیکی و تسریع در شکل گیری دولت الکترونیکی بطور جدی اهتمام ورزید . با بررسی موانع عدم راه اندازی بورس الکترونیک در بازار سرمایه ایران شاید بتوان به این مسئله پرداخت که چرا در عصر تجارت الکترونیک، ساخت و راه اندازی مکانهای فیزیکی برای انجام معاملات صورت می گیرد . یکی از مهمترین گامها در برنامه ریزی EC شناسایی موانع بکارگیری EC در سازمان و ارایه راهکارهای اجرایی برای رفع آنها می باشد . در این راستا در این تحقیق به شناسایی موانع بکارگیری بورس الکترونیک در بازار سرمایه ایران و ارایه راهکارهای اجرایی برای رفع آنها پرداخته شده است . برای شناسایی این موانع و ارایه راهکارهای اجرایی از دو جامعه آماری استفاه شده است . دسته اول شامل کارشناسان و متخصصان شاغل و آشنا با EC در سازمان بورس و واحدهای کارگزاری می باشند . دسته دوم شامل خبرگان داخلی EC و IT می باشد که با تعداد ٩ نفر شناسایی شدند داده های لازم برای شناسایی موانع از جامعه اول از طریق یک پرسشنامه ۴١ سوالی جمع آوری شد و برای ارایه راهکارها از طریق مصاحبه با خبرگان استفاده شد . از آنجا که در جامعه اول از آمار استنباطی، ضریب همبستگی و محاسبه رگرسیون برای رد و یا تایید فرضیات استفاده شد . بر اساس نتایج تحقیق در بازار سرمایه ایران موانع در ٣ طبقه شناسایی شدند . این موانع عبارتند از : مخابراتی ( اینترنت) ، بانکداری الکترونیکی، فنی، حقوقی و فرهنگی . رتبه بندی این موانع براساس تحلیل واریانس به ترتیب از بیشترین مانع تا کم ترین مانع به صورت -١ عدم توسعه بانکداری الکترونیک -٢ عدم توسعه مخابراتی ( اینترنت) ، زیرساخت فنی و موانع فرهنگی -٣ فقدان زیرساختار حقوقی و قانونی می باشد.
نویسند‌گان: مهدی گرامی و امیر محمدزاده (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: بررسی نظام بانکی کشوردرارتباط با بورس الکترونیک
با پیشرفت تکنولوژی وگسترش جوامع بشری، لزوم بکارگیری روشهای نوین درتجارت کاملا” محسوس می باشد،شیوه ای که بتواند با دفع نقص ها وعیوب موجود،جا یگزین مناسبی برای تجارت سنتی شود . امروزه دربسیاری ازکشورها،اغلب معاملات درمحیط الکترونیکی وازطریق اینترنت انجام می شود،با ظهور صفحات وب این امکان بوجود آمده که فروشندگان بتوانند محصولات وخدمات خود را در محیط شبکه به عموم معرفی کنند، بدین لحاظ تجارت الکترونیک رشد تصاعد کونه ای بین شرکت ها در جوامع مختلف دارد و سازمان بورس نیز، برای اینکه فرصت های موجود تهدیدی برای آن محسوب نگردد، لازم است که عملیات مربوط به خرید وفروش سهام را به صورت الکترونیکی انجام دهد . نقطه عطف مبادلات الکترونکی زمانی است که امکان پرداخت پول درمحیط اینترنت وبوسیله کارت های اعتباری میسر شدو این موضوع باعث تکمیل هرچه بیشتر فرایندتجارت الکترونیک گردید
برای توسعه تجارت الکترونیکی درکشور و ورود به بازارهای جهانی وعضویت در سازمانهایی نظیر سازمان تجارت جهانی داشتن نظام بانکی کارآمداز الزامات اساسی به شمار می آید،بنابراین استفاده از فناوری ارتباطات واطلاعات درجهت ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیکی در نظام بانکی کشور حائز اهمیت است . در این مقاله سعی برآنست تا نظام بانکی کشور در ارتباط با بورس الکترونیک مورد بررسی قرارگیرد،بدین منظور نقش بانکداری الکترونیک در ارتباط با داد و ستدالکترونیکی سهام ( بورس الکترونیک ) مورد بحث و بررسی قرارگیرد .
نویسند‌گان: ابوالفضل شهرآبادی و محمود سلیمی (۱۳۸۵)
عنوان مقاله: درآمدی بر بورس الکترونیک نزدک
مقاله حاضر بر آن است تا ضمن معرفی ماهیت بورس الکترونیک و فرآیندهای آن، نگاهی جامع به بازار بورس نزدک به عنوان فعالترین و بزرگترین بورس الکترونیک دنیا مسقر در نیویورک داشته باشد . بخش نخست مقاله ماهیت بورس الکترونیک، فرآیند شکل گیری و علل زمینه ساز و تسریع کننده آن را مورد توجه قرار می دهد . انتظار می رود خوانندگان در این بخش پاسخی مناسب برای این پرسش احتمالی خود دریافت کنند که : فلسفه وجودی بورس الکترونیک و عوامل زمینه ساز آن چه بوده است؟ تأکید اصلی مقاله حاضر بر بورس نزدک و فرآیند های آن می باشد، لذا تبیین ساختار نوعی بورس الکترونیک ضروری می باشد . بخش دوم، قالب بازارهای الکترونیک و سازوکار و کارهای اجرایی آن را تبیین خواهد کرد . شبکه های ارتباطی الکترونیک Electronic Communication Networks ، به عنوان سامانه های معاملاتی خودکار که کار معادل یابی سفارش های خرید و فروش را انجام می دهند، بیشترین نقش را در بازار های الکترونیک سهام ایفا می کنند بخش سوم مقاله فرآیند شکل گیری این شبکه ها، ویژگی ها و مزایا و معایب آنها را تبیین و عمده ترین شبکه های ارتباطی الکترونیک دنیا را معرفی می کند . بخش چهارم به توصیف تحولات تاریخی منتهی به شکل گیری بورس الکترونیک نزدک در ایالات متحده می پردازد. در این بخش قالب اولیه نزدک و تحولات شکلی این بازار توضیح داده می شود . تولد نزدک دستاوردهای ارزشمندی چون حذف واسطه ها و کاهش هزینه های معاملاتی برای فعالان بازار سرمایه به ارمغان آورده است . هرچند، به اعتقاد برخی تحلیل گران هزینه فایده استفاده از سامانه های الکترونیک سهام در برابر مزایای بالفعل موجود در بازار های سنتی از جمله امنیت معاملاتی ناچیز است . در بخش چهارم مقاله، مزایا و معایب معامله سهام از طریق نزدک مورد تحلیل قرار خواهد گرفت . بخش پنجم به مقایسه کارکردهای بورس نزدک و بورس نیویورک خواهد پرداخت . چالش هایی چون شفافیت اطلاعاتی، امنیت و سلامت سامانه های معاملاتی، توزیع عادلانه اطلاعات و رفع تبعیض در روابط مشتری و کارگزار می تواند کارآمدی بازار های الکترونیک خاصه بورس نزدک را تهدید کند . در بخش ششم، ساختار قانونی پیش بینی شده در بورس نزدک جهت مواجهه با چالش هایی از این دست مورد توجه قرار می گیرد . پرسش های مربوط به ماهیت ” معامله آنلاین ” ، چگونگی ورود سفارش ها به سامانه الکترونیکی و نظام دریافت و پرداخت در بخش هفتم با ذکر مثال پاسخ داده خواهند شد . بی شک پیامدهای اقتصادی چشمگیر جریان هرچه فزونتر سرمایه در دنیا بر همگان روشن است . اما تا تحقق این فرا انقلاب مالی، راهی پرپیچ و خم باقی است و برای عبور موفقیت آمیز از آن نیاز به سازوکارهای ازپیش تعیین شده مؤثر است . بخش هشتم به این مهم خواهد پرداخت . در نهایت، مقاله نتیجه خواهد گرفت که بازار نزدک ضمن برخورداری از مزایای استثنایی، جهت جذب هرچه بیشتر سرمایه ها باید بر مشکلاتی همچون بی ثباتی قیمت سهام، شفافیت اطلاعات، عدم نقدشوندگی احتمالی سهام ، سلامت سامانه معاملاتی و امنیت آن و بی اعتمادی سرمایه گذار به این سامانه ها و چالش ناآگاهی سرمایه گذران غلبه کند .